Bakan Kurum: Depremle mücadelede tek çare kentsel dönüşüm

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, 1-7 Mart Deprem Haftası nedeniyle yayımladığı mesajda, 'Hep söylüyoruz: Depremle mücadele bir milli güvenlik meselesi. Ve biliyoruz ki; bu mücadelede tek çare kentsel dönüşüm.' dedi.

Bugüne kadar yaptıkları sosyal konutlarla beraber 15 milyon insanı güvenli yuvalara yerleştirdiklerini aktaran Bakan Kurum, tüm şehirleri tüm afetlere karşı dirençli hale getirene kadar durmayacaklarını vurguladı.

Türkiye'nin bulunduğu coğrafya, bin 500'lü yıllardan itibaren farklı zamanlarda 7 ve üstü büyüklüğünde 20'den fazla depremle sarsıldı. 6 Şubat 2023'te meydana gelen 7,7 büyüklüğündeki Pazarcık merkezli, 7,6 büyüklüğündeki Elbistan merkezli depremler ile 11 şehirde ağır yıkım yaşandı.

Sismik açıdan çok aktif bir ülke olan Türkiye, Avrasya-Arap-Afrika levhası arasında yer alıyor. Türkiye, sınırları içerisinde Kuzey Anadolu Fay Hattı, Doğu Anadolu Fay Hattı ve Batı Anadolu Fay Hattı ile deprem kuşağında bulunuyor. Uzmanlar, 'Türkiye nüfusunun yüzde 60'a yakınının, faal olan ve zarar verebilen deprem alanları üzerinde yerleştiği'ni ifade ediyor. Bundan dolayı Türkiye'deki binaların kentsel dönüşüm projesi kapsamında depreme dayanıklı yapılması hayati önem içeriyor.

'Depremle mücadelede tek çare kentsel dönüşüm'

1-7 Mart Deprem Haftası kapsamında sosyal medya hesabından paylaşım yapan Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, Bakanlığın kentsel dönüşüm faaliyetlerine ilişkin bilgiler verdi.

Bakan Kurum, mesajında 'Hep söylüyoruz: Depremle mücadele bir milli güvenlik meselesi. Ve biliyoruz ki; bu mücadelede tek çare kentsel dönüşüm. Vatandaşımızla el ele vererek bugüne kadar yaptığımız sosyal konutlarla beraber 15 milyon insanımızı güvenli yuvalara yerleştirdik. Ama yetmez! Tüm şehirlerimizi tüm afetlere karşı dirençli hale getirene kadar durmayacağız.' ifadelerini kullandı.

Türkiye geneli kentsel dönüşüm

Yapı İşleri Genel Müdürlüğü verilerine göre Türkiye'de 7,5 milyon bağımsız birim risk altında. 2 milyon bağımsız birim acil dönüştürülmeli. 2012 yılından bu yana, Türkiye genelinde 2 milyon 317 bin konutun dönüşümü sağlandı. 238 bin bağımsız birimin dönüşümü devam ediyor.

Yapı denetim sistemi devrede

Deprem kuşağında yer alan Türkiye'de, yapı denetiminin önemi son yaşanan depremlerde de ortaya çıktı. Ekim 2011'de yaşanan Van Depremi ve sonrasında meydana gelen diğer depremlerde, özellikle 2020'deki Elazığ-Sivrice ve İzmir-Seferihisar depremlerinde, 4708 sayılı mevzuat kapsamında denetlenen yapılarda herhangi bir yıkım yaşanmadı. 'Yapı Denetim Sistemi' kapsamında bugüne kadar 1 milyon 114 bin 129 bina denetlendi. 515 bin binanın denetimi ise devam ediyor.

Sosyal konut seferberliği devam ediyor

Toplu Konut İdaresi Başkanlığı (TOKİ) koordinesiyle bugüne kadar 1 milyon 481 bin sosyal konut inşa edildi, 5 milyon vatandaş güvenli konutlara kavuştu. 81 ilde 312 bin sosyal konutun inşası devam ediyor. Yıl sonunda yeni bir sosyal konut kampanyası daha başlatılacak.

İstanbul'da kentsel dönüşüm

7,5 milyon yapının bulunduğu İstanbul'da 1,5 milyon yapı risk altında. 600 bin bina her an çökme tehlikesiyle karşı karşıya. İstanbul'da bugüne kadar Bakanlık desteğiyle 923 bin bağımsız birimin dönüşümü tamamlandı. 134 bin bağımsız birimin dönüşümü sürüyor.

Yarısı bizden kampanyası

İstanbul'da ev ve iş yerlerini dönüştürmek isteyen vatandaşlara 100 bin TL taşınma yardımı, 700 bin TL hibe ve 2 sene geri ödemesiz 700 bin TL kredi imkanını kapsayan 1,5 milyon TL'lik destek sağlanıyor. Yine Yarısı Bizden Kampanyası kapsamında alan bazlı büyük dönüşümlerde ise 700 bin TL'lik hibe desteği sağlanıyor. İnşaatları TOKİ ya da Emlak Konut üstleniyor. Hibe tutarı bina maliyetinden düşürülüyor, arta kalan borç ise yine uzun vadeli uygun ödeme koşullarıyla taksitlendiriliyor. İstanbul'da 15 bin ev ve iş yerinin Yarısı Bizden ile dönüşümü devam ediyor.

Asrın inşa seferberliği ve yerinde dönüşüm desteği

Deprem bölgesindeki 11 ilde bugüne kadar 201 bin 580 ev, iş yeri ve köy evi teslim edildi. Yıl sonuna kadar 452 bin 983 ev, iş yeri ve köy evi teslim edilmiş olacak. Bunun yanı sıra Kentsel Dönüşüm Başkanlığı'nın desteğiyle deprem bölgesindeki Genel Hayata Etkili Afet Bölgesi ilan edilen 18 ilde evlerini dönüştürmek isteyenlere 750 bin TL hibe, 2 yıl geri ödemesiz ve faizsiz 750 bin TL kredi imkanını içeren 1,5 milyon TL'lik destek sağlanıyor. Yerinde Dönüşüm kapsamında bugüne kadar vatandaşa 24 milyar TL kaynak aktarıldı. 59 bin bağımsız birimin Yerinde Dönüşüm işlemleri başladı.