Buğdayın düşmanı süne, avcı böceklerle yok ediliyor

Türkiye'de buğday ekili alanlarda en önemli zararlılardan biri olan ve buğdayın ekmeklik, makarnalık ve tohumluk kalitesini tamamen bozan süne, yapılan biyolojik mücadele ile zararlı olmaktan çıkıyor.

Adana Ticaret Borsası, Adana İl Tarım ve Orman Müdürlüğü ile Adana Biyolojik Mücadele Araştırma Enstitüsü işbirliği yaparak, önemli tahıl yetiştirme bölgesi olan Çukurova'da 2010 yılından bu yana süne ile mücadele ederek söz konusu zararlıyı bitirme aşamasına gelindi. Baharın gelmesi ile özellikle Adana'nın kuzey ilçelerindeki ormanlık alanlardan çıkıp buğday ekili tarım alanlarını istila etmeye başlayan süne ile biyolojik mücadele yapılması kapsamında Sarıçam ilçesi Çiçekli Mahallesinde buğday ekili tarlaya Adana Biyolojik Mücadele Araştırma Enstitüsü tarafından üretilen süne parazitoidi avcı böcekler salındı.

Böcek salınımı sebebiyle düzenlenen programda konuşan Adana Ticaret Borsası Başkanı Şahin Bilgiç, borsa olarak 2010 yılından bu yana biyolojik mücadeleye destek verdiklerini belirterek, önceki yıllarda süne zararlısını yok etmek için doğaya 5 bin 500 adet keklik salımı yaptıklarını söyledi.

Şimdiye kadar 2 milyon süne parazitoidinin buğday ekili alanlara salınmasına destek olduklarını vargulayan Bilgiç, 'Üreticiler süne zararı sonrası buğdaylarının para etmediğini, tamamen yemlik sınıfta olduğunu belirttiler. Bundan sonra taşın altına elimizi koyduk. Ciddi manada başarı sağlandı. Bu mücadele kuzey ilçelerde yapılmamış olsaydı ova kesiminde yok denecek kadar az olan süne ciddi manada buğdaya zarar vermeye başlardı. Sünenin zarar verdiği buğdayı sanayici un yapımında kullanamıyor. Yemlik olarak değerlendiriliyor. Piyasada da yemlik ile unluk buğday arasında ciddi fiyat farkı var. Bu da üreticiye olumsuz yansıyor' dedi.

Adana Biyolojik Mücadele Araştırma Enstitüsü Müdürü Miraç Yayla ise sünenin buğdayın en önemli zararlısı olduğunu, kurum olarak da uzun yıllar süne parazitoidi üreterek doğadaki popülasyonu arttırarak süne mücadelesi yaptıklarını kaydetti. Eskiden süne mücadelesi uçakla ilaçlama şeklinde yapıldığını ve zamanla bunun süne zararlısını yok etmediğinin anlaşıldığını vurgulayan Yayla, 'Bakanlığımızın ülkesel süne mücadele projesi kapsamında süne parazitoidini üreterek doğayla buluşturduk. Bundan sonraki dönemde süne zararı en az seviyeye inmeye başladı. Bu yıl 150 bin süne parazitoidi salmış bulunuyoruz. Çalışmalarımız sadece Adana ile sınırlı değil. Bize bağlı diğer illere de üretmiş olduğumuz süne parazitoidi göndererek o bölgelerde de süne ile biyolojik mücadele yapılmasına katkı koyuyoruz. Şimdiye kadar 45 milyon adet süne parazitoidini buğday alanlarına salarak süne popülasyonu ile ilgili çok ciddi mücadele yaparak süne emgi zararını buğdayda en az seviyeye indirdik' diye konuştu.

Adana İl Tarım ve Orman Müdür Yardımcısı Yusuf İzzet Işık ise her yıl kurum olarak buğday ekili alanlarda süne zararını tespit etmek için ekipler kurduklarını belirterek, ekiplerin çalışmalarını ormana yakın ilçelerde yoğunlaştırdığını söyledi. Işık, '1 milyon 500 bin dekar buğday ekili alanda öncelikle kaba sürvey ve kıymetlendirme sürveyini yapıyoruz. Buna bağlı olarak da yumurta parazitoid sürveyine başlıyoruz. Yıllar itibariyle bu bölgelerde yaptığımız çalışmalarda yumurta parazitoidinin yüzde 80-90 gibi yüksek olması nedeniyle ilaçlı mücadeleye geçmeden bu işi çözmekteyiz. Gerek bizim saldığımız avcı böcekler gerekse doğada var olan paraziodler sebebiyle buğdayda çok ciddi süne zararı görülmemektedir' diye konuştu.

Programda konuşmaların ardından buğday ekili olan tarlaya Adana Biyolojik Mücadele Araştırma Enstitüsü tarafından üretilen süne parazitoidi avcı böcekler salındı. Böceklerin süne yumurtalarını yiyerek süne populasyonunun artmasını önlediği vurgulandı.