YDÜ' ye Avrupa'dan birincilik ödülü

Yakın Doğu Üniversitesi (YDÜ) Tıp Fakültesi Tıbbi Biyoloji Öğretim Üyesi ve Deneysel Sağlık Bilimleri Araştırma Merkezi (DESAM) araştırmacısı Yrd. Doç. Dr. Mahmut Çerkez Ergören, Avrupa Biyoteknoloji Kongresi’nde en iyi sözel sunum ödülü olan Prof. Mariapia Viola-Magni, Avrupa Biyoteknoliji Tematik Ağ Topluluğu (EBTNA) Ödülü’nü kazandı.

YDÜ Basın ve Halkla İlişkiler Müdürlüğü’nden yapılan açıklamada, Hırvatistan’ın Dubrovnik kentinde düzenlenen ve yaklaşık 400 bilim insanı tarafından 90 sözlü bildiri ve 300’e yakın poster bildirisinin sunulduğu, Avrupa Biyoteknoloji kongresinde, Yrd. Doç. Dr. Mahmut Çerkez Ergören’in, “İnsan genomundaki trans ve cis regülasyon kontrolü” başlıklı çalışması ile en iyi sözel sunumla birincilik ödülünü aldığı belirtildi.

Yrd. Doç. Dr. Ergören, çalışmasında insan genom dinamiklerine, özellikle de insan kromozomlarında mayotik rekombinasyonun kontrolü üzerine odaklandı.

Toplumlarda ve ailelere özgü genetik varyasyonların tanımlanması çalışıldı

Çalışmasıyla ilgili bilgiler paylaşan Yrd. Doç. Dr. Ergören, mayotik rekombinasyonun, insan popülasyonlarında genetik çeşitliliğin oluşmasında önemli bir rol oynadığını, toplumlarda ve ailelere özgü genetik varyasyonların tanımlanmasında, rekombinasyon dinamiklerinden faydalandıklarını söyledi.

İngiltere Leicester Üniversitesi Tıp ve Biyolojik Bilimler Fakültesi Genetik Anabilim Dalı’nda başlattıkları çalışmayı Yakın Doğu Üniversitesi’nde tamamladıklarında belirten Yrd. Doç. Dr. Mahmut Çerkez Ergören, mayotik rekombinasyon ve yaptıkları çalışma ile ilgili şunları anlattı: “İnsanlar arasındaki genetik çeşitlilik iki önemli sürece bağlıdır. Biri kalıcı DNA değişiklikleri olan mutasyonlar ve diğeri ise mayotik rekombinasyon. Mayotik rekombinasyon, insan üreme sistemi hücreleri yumurtanın ve spermin oluşumu sırasında, eş kromozomlar arasında parça değişiklikleri olmaktadır. Bu sayı her bir kromozom için en az birdir. Bu parça değişiklikleri genetik çeşitliliği ve insan genomunun kararsızlığına yani genetik kökenli hastalıkların meydana gelmelerine olanak sağlayabilmektedir. Bizim bu çalışmamızdan önce bilim insanları bu kırılgan bölgelerin varlığını bilinmesine rağmen, neye göre, nasıl kırıldıkları ve toplumlara göre neden farklılık gösterdikleri hakkında bilinen bilgiler çok sınırlı hatta yok denecek kadar azdı. Leicester Üniversitesi Genetik Bölüm’ünden Profesör Sir Alec Jeffreys ve Oxford Universitesi Welcome Trust İnsan Genetiği Enstitüsü Direktörü Profesör Peter Donnelly ile ortak yürüttüğümüz çalışma ile, insan genomunda yer alan özel bir bölgeye ait spesifik DNA dizisinin (cis-regülatör) ve bu DNA kırıklarının DNA üzerinde oluşacak yerlere karar veren en önemli protein PRDM9’un (trans-regülatör) kromozom frekansları ve dağılımları üzerindeki etkisini insan genomu üzerinde inceledik.”

İnsan genomundaki mutasyon frekansını belirleyen ilk çalışma oldu

Yapmış oldukları çalışmanın, insan genomundaki parça değişikliği oluşturan bölgelerdeki mutasyon frekansını belirleyen ilk çalışmalardan olduğunu belirten Yrd. Doç. Dr. Ergören, “sonuç olarak, çalıştığımız kromozom bölgesinde tanımladığımız tek nükleotid polimorfizminin, genom kararsızlığında tek rolü olduğu bilinen PRDM9’un yanı sıra tanımladığımız özel DNA dizisinin de cis-regülasyon ile kontrolünü gerçekleştiğini gösteren literatürdeki tek bulgudur” dedi.

“Birincilik ödülünü Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’ne getirmekten mutluyum”

Yrd. Doç. Dr. Mahmut Çerkez Ergören, başta Yakın Doğu Üniversitesi olmak üzere Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’ne bu birinciliği getirmesinin onurunu yaşadığını dile getirdi.Yrd. Doç. Dr. Ergören, sözlü sunumun makale şeklinin yakın bir zamanda yüksek etki faktörlü Journal of Biotechnology de yayınlanacağını da sözlerine ekledi.